Phương thức nhận diện rủi ro tại doanh nghiệp

Ngày đăng 27-02-2024

Trên thực tế, lợi nhuận mà các doanh nghiệp đạt được thường đi liền với việc chấp nhận rủi ro hơn là việc loại bỏ rủi ro, vì vậy việc nhận diện rủi ro là rất quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Trong quá trình nhận diện rủi ro, doanh nghiệp cần xác định rõ mức độ chấp nhận rủi ro cũng như xây dựng một danh mục rủi ro toàn diện bao hàm đầy đủ các khía cạnh hoạt động của doanh nghiệp.

Mức độ chấp nhận rủi ro

Mức độ chấp nhận rủi ro (hay còn gọi là khẩu vị rủi ro) là mức tối đa doanh nghiệp sẵn sàng chấp nhận để thực hiện sứ mệnh, tầm nhìn, các mục tiêu chiến lược của mình. Khẩu vị rủi ro phản ánh triết lý quản trị của lãnh đạo doanh nghiệp, và có ảnh hưởng đến văn hóa và phương thức kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp.

Danh mục về rủi ro doanh nghiệp

Minh họa danh mục rủi ro thường gặp tại doanh nghiệp nhỏ và vừa

1. Rủi ro chiến lược

Sự xuất hiện của sản phẩm mới có thể làm thay đổi thị trường

Sự xuất hiện của sản phẩm mới có thể làm thay đổi thị trường và cạnh tranh, đặt ra thách thức cho sản phẩm của doanh nghiệp. Việc không đáp ứng được nhu cầu và sở thích mới của khách hàng có thể dẫn đến mất mát thị phần và doanh thu.

Sự thay đổi trong hành vi và ưu tiên của người tiêu dùng có thể làm thay đổi nhu cầu và đòi hỏi của họ đối với sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp. Việc không điều chỉnh và đáp ứng kịp thời có thể gây mất mát khách hàng và doanh thu.

2. Rủi ro tài chính

Khó khăn trong việc thu hồi các khoản nợ có thể làm suy giảm dòng tiền

Không thu được nợ phải thu, ảnh hưởng thanh khoản. Khó khăn trong việc thu hồi các khoản nợ có thể làm suy giảm dòng tiền và ảnh hưởng đến khả năng thanh toán các khoản nợ và chi phí hoạt động khác của doanh nghiệp.

Tỷ giá biến động làm tăng chi phí xuất nhập khẩu. Biến động của tỷ giá có thể làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên liệu hoặc hàng hóa từ các quốc gia khác, ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.

3. Rủi ro hoạt động

Doanh nghiệp cần xử lý kịp thời những rủi ro khi đang hoạt động

Không xử lý kịp thời khiếu nại của khách hàng. Việc không đáp ứng và giải quyết kịp thời các khiếu nại của khách hàng có thể gây mất lòng tin và uy tín của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến hình ảnh và doanh thu.

Không tuyển dụng được đủ nhân lực. Sự thiếu hụt nhân lực có thể ảnh hưởng đến năng suất và khả năng phục vụ của doanh nghiệp, gây ra mất mát doanh thu và cơ hội kinh doanh.

Nhân sự không có thẩm quyền vẫn có thể truy cập thông tin. Sự vi phạm bảo mật thông tin có thể gây ra mất mát về dữ liệu và thông tin quan trọng của doanh nghiệp, gây tổn thất về uy tín và tiềm tàng rủi ro pháp lý.

4. Rủi ro tuân thủ

Việc tuân thủ pháp luật là bắt buộc vì thế doanh nghiệp cần có những biện pháp phòng tránh rủi ro vi phạm pháp luật

Chậm khai báo thuế. Vi phạm các quy định về khai báo và nộp thuế có thể dẫn đến các khoản phạt và xử phạt từ cơ quan thuế, ảnh hưởng đến tài chính và uy tín của doanh nghiệp.

Vi phạm tiêu chuẩn chất lượng. Việc sản xuất và cung cấp sản phẩm không đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng có thể gây ra các vấn đề về an toàn, sức khỏe và môi trường, ảnh hưởng đến uy tín và pháp lý của doanh nghiệp.

Những lưu ý dành cho doanh nghiệp

Danh mục rủi ro là khác biệt giữa các ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh, mức độ chấp nhận rủi ro của lãnh đạo doanh nghiệp tại từng thời kỳ và cần được rà soát, cập nhật định kỳ

Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, khi năng lực và nguồn lực cho quản trị rủi ro còn hạn chế, việc xác định rủi ro tuân thủ nên được ưu tiên thực hiện. Các rủi ro tuân thủ có thể kể đến bao gồm việc thực hiện chậm hoặc thiếu các nghĩa vụ thuế, hải quan, các nghĩa vụ đối với người lao động và các báo cáo theo luật định. Nếu xảy ra các vấn đề về thiếu tuân thủ, doanh nghiệp sẽ có thể chịu thiệt hại về mặt tài chính (từ các khoản phạt), danh tiếng và thậm chí xảy ra gián đoạn trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ví dụ: vi phạm tiêu chuẩn chất lượng có thể dẫn đến việc hàng hóa xuất khẩu bị trả lại – ảnh hưởng đến doanh thu, phát sinh chi phí vận chuyển và ảnh hưởng uy tín của doanh nghiệp, quan hệ với đối tác v.v.

Ngoài ra, rủi ro thanh khoản trong quản lý rủi ro tài chính cũng là một vấn đề cần ưu tiên quản lý của DNNVV. Ví dụ: nếu doanh nghiệp không kịp thu hồi các khoản nợ phải thu, dòng tiền có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến không đủ tiền mặt thanh toán các khoản vay nợ, phát sinh tiền phạt.

Kết luận

Nhận diện và hiểu rõ các loại rủi ro là bước quan trọng trong việc xây dựng chiến lược và kế hoạch phòng ngừa cho doanh nghiệp. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và ứng phó sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác động tiêu cực và tăng cường khả năng phát triển trong môi trường kinh doanh khó khăn và cạnh tranh ngày nay.
.

► Xem thêm: Các bước triển khai phần ERP hiệu quả và tránh rủi ro cho doanh nghiệp

Ban biên tập ASOFT