BOM đa cấp - BOM version là gì? Làm thế nào để xây dựng và quản lý BOM hiệu quả?
Ngày đăng 18-09-2023
BOM đa cấp là một phần quan trọng trong quá trình sản xuất và quản lý sản phẩm. BOM version đề cập đến việc tạo ra các phiên bản khác nhau của BOM để theo dõi sự thay đổi và phát triển trong quá trình sản xuất. Khi một sản phẩm phát triển hoặc thay đổi, BOM version giúp xác định cụ thể các thành phần, vật liệu, và quy trình sản xuất mới cần thiết. Điều này giúp tạo ra sự linh hoạt và sự hiểu biết đáng kể về sản phẩm, giúp đội ngũ sản xuất và quản lý có thể làm việc hiệu quả hơn.
BOM là gì?
BOM (Bill of Materials) định mức nguyên vật liệu
BOM (Bill of Materials) định mức nguyên vật liệu là một tài liệu quan trọng trong quản lý sản xuất và quản lý hàng tồn kho trong các ngành công nghiệp sản xuất. Được sử dụng rộng rãi trong quá trình sản xuất, BOM cung cấp một cái nhìn chi tiết về các thành phần/bán thành phẩm, cấu trúc, và yêu cầu nguyên vật liệu cần thiết để tạo ra một sản phẩm hoặc thành phẩm cụ thể. Đây là một phần quan trọng trong quy trình thiết kế sản phẩm và kế hoạch sản xuất.
BOM bao gồm một loạt thông tin quan trọng. Thông tin sản phẩm cung cấp mã sản phẩm, tên sản phẩm, và mô tả chi tiết để xác định sản phẩm cụ thể. Thành phần chính của BOM liệt kê tất cả các thành phần cần thiết, bao gồm cả nguyên vật liệu, phụ tùng, và bất kỳ thành phần nào khác có thể được sử dụng. Nó cũng xác định số lượng cần thiết của mỗi thành phần và đơn vị đo lường tương ứng.
Sử dụng BOM giúp các công ty sản xuất theo dõi và quản lý nguyên vật liệu, ước tính chi phí sản xuất, tối ưu hóa quy trình sản xuất, và đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng đáp ứng chất lượng và tiêu chuẩn đặt ra. Nó cũng là công cụ quan trọng trong việc tạo kế hoạch sản xuất và đáp ứng nhu cầu của thị trường một cách hiệu quả.
BOM đa cấp
BOM đa cấp là một danh sách chi tiết về các thành phần/bán thành phẩm, nguyên vật liệu và thông tin kỹ thuật liên quan đến việc sản xuất một sản phẩm cụ thể, và nó mô tả cấu trúc sản phẩm theo nhiều cấp độ. Cấu trúc đa cấp cho phép bạn xem các thành phần cấp dưới của từng thành phần cấp trên, tạo ra một hình ảnh toàn diện về cấu trúc sản phẩm và quan hệ giữa các thành phần.
Ví dụ: Nếu bạn sản xuất một chiếc xe, BOM đa cấp sẽ cho bạn biết rằng bánh xe bao gồm lốp, mâm, và đinh vít. BOM đa cấp cho phép bạn xem chi tiết từng bán thành phẩm và các NVL cấu thành.
BOM version
BOM phiên bản là phiên bản cụ thể của BOM (thông tin cấu trúc sản phẩm) được tạo ra trong quá trình thay đổi, cập nhật hoặc phát triển sản phẩm. Mỗi khi sản phẩm hoặc cấu trúc sản phẩm thay đổi, một phiên bản BOM mới được tạo ra để phản ánh các thay đổi đó. Các thay đổi này có thể liên quan đến thêm, bớt hoặc thay đổi các thành phần, vật liệu, hoặc thông số kỹ thuật. BOM phiên bản giúp theo dõi sự phát triển và tiến hóa của sản phẩm theo thời gian và đảm bảo rằng các phiên bản trước đây vẫn được lưu trữ và truy cập khi cần thiết.
BOM đa cấp tập trung vào mô tả cấu trúc sản phẩm theo nhiều cấp độ, trong khi BOM phiên bản là phiên bản cụ thể của BOM được tạo ra để ghi lại các thay đổi và cập nhật trong sản phẩm hoặc cấu trúc sản phẩm theo thời gian.
Có bao nhiêu loại BOM
Production BOM (BOM sản xuất)
Loại BOM này thường được sử dụng trong quá trình sản xuất hàng hóa hoặc sản phẩm. Nó chứa thông tin chi tiết về các thành phần cụ thể cần thiết để sản xuất một sản phẩm. Production BOM có thể bao gồm các thông tin như số lượng, đơn vị đo, và vị trí lắp đặt của từng thành phần.
Manufacturing Bill of Materials (mBOM)
mBOM là một phiên bản cụ thể của Production BOM. Nó tập trung vào các thông tin cần thiết cho quy trình sản xuất, bao gồm thứ tự lắp ráp, thiết bị cần thiết, và dữ liệu liên quan đến quy trình sản xuất cụ thể.
Engineering Bill of Materials (eBOM)
eBOM chứa thông tin kỹ thuật về sản phẩm. Nó thường được sử dụng trong quá trình thiết kế sản phẩm và chứa các thông tin về thiết kế, vật liệu, và các yêu cầu kỹ thuật. eBOM có thể thay đổi theo thời gian trong quá trình phát triển sản phẩm.
Single-Level BOM (BOM một cấp)
Single-Level BOM chỉ liệt kê các thành phần cấp dưới trực tiếp cần thiết để sản xuất sản phẩm cuối cùng. Nó không bao gồm các thành phần cấp dưới của các thành phần trong danh sách. Đây là một biểu đồ đơn giản hơn và thường được sử dụng để hiển thị thông tin cơ bản về sản phẩm.
Multi-level BOM (BOM nhiều cấp)
Multi-level BOM mô tả cấu trúc sản phẩm theo nhiều cấp độ, bao gồm tất cả các thành phần cấp dưới của từng thành phần. Nó cho phép hiển thị toàn bộ cấu trúc sản phẩm và quan hệ giữa các thành phần cấp dưới và cấp trên. Thường được sử dụng để quản lý các dự án sản xuất phức tạp và đảm bảo sự hiểu biết chi tiết về cấu trúc sản phẩm.
Mỗi loại BOM có mục tiêu và ứng dụng riêng biệt trong quá trình sản xuất và quản lý sản phẩm, và chúng thường được sử dụng cùng nhau để đảm bảo sự hiểu biết toàn diện về sản phẩm và quy trình sản xuất.
BOM có ý nghĩa như thế nào trong việc sản xuất của doanh nghiệp?
BOM có ý nghĩa như thế nào trong việc sản xuất của doanh nghiệp
BOM có ý nghĩa rất quan trọng trong việc sản xuất của doanh nghiệp vì nó đóng vai trò trung tâm trong quản lý và tối ưu hóa quá trình sản xuất.
Xác định cấu trúc sản phẩm: BOM giúp xác định cấu trúc chi tiết của sản phẩm hoặc dự án, bao gồm tất cả các thành phần, phụ tùng, và nguyên vật liệu cần thiết để tạo ra sản phẩm cuối cùng. Điều này giúp cho việc hiểu rõ cách các thành phần tương tác với nhau và cách chúng được lắp ráp lại.
Quản lý hàng tồn kho: BOM cho phép doanh nghiệp theo dõi số lượng và loại nguyên vật liệu và thành phần trong kho. Điều này giúp tránh tình trạng thiếu nguyên vật liệu hoặc lãng phí do mua quá nhiều. BOM cũng giúp ước tính tồn kho và tối ưu hóa quản lý tồn kho.
Tính toán chi phí sản xuất: BOM cung cấp thông tin về số lượng và giá trị của các thành phần và nguyên vật liệu, giúp tính toán chi phí chính xác của việc sản xuất sản phẩm. Điều này quan trọng để đảm bảo lợi nhuận và quản lý nguồn lực tài chính của doanh nghiệp.
Lập kế hoạch sản xuất: BOM là cơ sở cho việc lập kế hoạch sản xuất. Nó cho phép doanh nghiệp xác định thời gian và quy trình sản xuất, đồng thời ước tính được nhu cầu về lao động và máy móc cần thiết.
Quản lý chất lượng: BOM có thể chứa thông tin về các tiêu chuẩn chất lượng và kiểm tra chất lượng của các thành phần và sản phẩm cuối cùng. Điều này giúp đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng đã đề ra.
Quản lý nhà cung cấp: BOM cung cấp thông tin về những nguyên vật liệu và thành phần được cung cấp bởi các nhà cung cấp khác nhau. Điều này hỗ trợ quá trình quản lý quan hệ với nhà cung cấp và theo dõi hiệu suất của họ.
Các bước cơ bản xây dựng một BOM
Xác định mục tiêu và mục đích của BOM
Xác định sản phẩm hoặc dự án mà bạn muốn xây dựng BOM cho. Đặt ra mục tiêu cụ thể cho BOM, chẳng hạn như quản lý tồn kho, tính toán chi phí sản xuất, hoặc lập kế hoạch sản xuất.
Thu thập thông tin sản phẩm
Thu thập thông tin chi tiết về sản phẩm hoặc dự án, bao gồm tên sản phẩm, mã sản phẩm, và mô tả chi tiết.
Liệt kê các thành phần chính
Xác định các thành phần chính của sản phẩm hoặc dự án. Đây là các phần quan trọng nhất cần thiết để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh. Đặt tên và mô tả chi tiết cho mỗi thành phần.
Xác định số lượng và đơn vị đo lường
Xác định số lượng cần thiết của mỗi thành phần để sản xuất một sản phẩm hoặc một lô sản phẩm. Chọn đơn vị đo lường phù hợp, chẳng hạn như cái, kg, mét, hoặc hộp.
Thêm thông tin về nhà cung cấp
Nếu cần, liệt kê thông tin về các nhà cung cấp cung cấp các thành phần. Điều này có thể hữu ích để quản lý quan hệ với nhà cung cấp và đảm bảo nguồn cung ứng ổn định.
Mô tả quy trình sản xuất (nếu cần)
Nếu bạn muốn BOM chứa thông tin về cách lắp ráp hoặc sản xuất sản phẩm, thêm mô tả về quy trình sản xuất và các bước cụ thể.
Xác định cấu trúc đa cấp (nếu cần)
Nếu sản phẩm hoặc dự án có cấu trúc đa cấp (thành phần con và thành phần cha), đảm bảo BOM của bạn phản ánh cấu trúc này bằng cách sắp xếp các thành phần và thành phần con một cách phù hợp.
Cập nhật và duy trì BOM
BOM không phải là một tài liệu tĩnh mà nó cần được cập nhật thường xuyên khi có thay đổi trong sản phẩm hoặc quá trình sản xuất.
Sử dụng BOM trong quản lý sản xuất và tồn kho
Sử dụng BOM để quản lý tồn kho, tính toán chi phí, lập kế hoạch sản xuất, và theo dõi hiệu suất sản xuất.
Lưu ý rằng quy trình xây dựng BOM có thể khác nhau tùy thuộc vào ngành công nghiệp và mục đích sử dụng cụ thể của BOM.
Kết luận
Hoạt động định mức là không thể thiếu đối với hoạt động sản xuất
Hoạt động định mức là không thể thiếu đối với hoạt động sản xuất, không phân biệt quy mô doanh nghiệp to hay nhỏ. Khi xây dựng và quản lý hệ thống BOM doanh nghiệp thường gặp sai sót ngay từ bước đầu tiên là khai báo sai số lượng thành phần và số liệu tồn kho không chính xác so với thực tế dẫn đến việc không có NVL để sản xuất, gây trì trệ, thiệt hại nghiêm trọng về chi phí.
Đối với những sản phẩm phức tạp có nhiều thành phần và công đoạn để sản xuất ra một sản phẩm thì quản lý BOM chính là “cơn ác mộng” của nhà quản lý. Thiết lập và quản lý hệ thống định mức đã khó nhằn, việc sản phẩm đã đi vào sản xuất nhưng phải điều chỉnh lại BOM lại đẻ ra nhiều thách thức to lớn khác như:
- Khi điều chỉnh BOM thì toàn bộ các số liệu về NVL sẽ bị thay đổi hoàn toàn, vậy có ảnh hưởng đến lịch trình mua hàng, giá cả NVL không?
- BOM bị thay đổi thì phải xuất số liệu báo cáo như thế nào?
- Tiêu hao NVL dựa vào phiên bản BOM nào để xác định và đánh giá?
- BOM bị thay đổi thì phải xuất số liệu báo cáo như thế nào?
- Tiêu hao NVL dựa vào phiên bản BOM nào để xác định và đánh giá?
Vô vàng câu hỏi được đặt ra khi điều chỉnh BOM, nếu cấp quản lý BOM không control được những tác vụ này thì việc gặp rủi ro trong quá trình sản xuất là không hề nhỏ. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất cũng như chất lượng đơn hàng của nhà máy/phân xưởng. Tuy nhiên việc quản lý BOM thủ công hoặc file excel thì vấn đề rủi ro là không thể tránh khỏi. Vì thế các doanh nghiệp sản xuất ngày nay đều tìm kiếm cho mình một giải pháp quản lý tự động cụ thể là một phần mềm quản lý sản xuất để số liệu được chính xác, cập nhật tức thì và
Giải pháp phần mềm ASOFT dành riêng và đặc thù cho doanh nghiệp sản xuất với tính năng nổi trội là quản lý hệ thống BOM đa cấp hoặc BOM version, đáp ứng mọi nhu cầu quản lý của doanh nghiệp sản xuất thuộc bất kỳ lĩnh vực nào
ASOFT-ERP Giải pháp phần mềm quản trị đặc thù ngành sản xuất
Với hệ thống của ASOFT, cho phép doanh nghiệp khai báo định mức nguyên liệu trên từng công đoạn, sản phẩm hay đơn hàng. Dễ dàng khai báo BOM đa cấp cho sản phẩm phức tạp và có thể khai báo các nguyên liệu thay thế trong BOM (BOM version).
Dựa vào BOM thông tin NVL tồn kho và dự kiến NVL nhập kho của bộ phận mua hàng để tính toán về nhu cầu NVL đáp ứng cho kế hoạch sản xuất, lệnh sản xuất hoặc NVL tồn kho an toàn theo quy định.
Khi điều chỉnh một trong các thành phần của BOM thì ngay lập tức hệ thống sẽ ghi nhận sự thay đổi và tự động cập nhật tức thì đến các bộ phận liên quan khác nhằm duy trì tính chính xác trong suốt vòng đời sản phẩm và nâng cao hiệu quả khi quản lý BOM.
Sử dụng hệ thống để quản lý BOM giúp doanh nghiệp tăng cường sự chính xác trong quản lý tồn kho, giảm thất thoát nguyên vật liệu và là một trong những đòn bẩy mạnh mẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quá trình sản xuất.
Để được tư vấn chi tiết hơn về giải pháp quản lý đặc thù cho doanh nghiệp sản xuất, Quý doanh nghiệp vui lòng đăng ký tại đây, hoặc liên hệ hotline 1900 6123 để được tư vấn, hỗ trợ và tham khảo demo phần mềm miễn phí.
► Xem thêm: Phần mềm lập kế hoạch sản xuất là gì? Quy trình lập và thực hiện kế hoạch sản xuất
Ban biên tập ASOFT
