Tính đến cuối năm 2013, đội tàu vận tải biển Việt Nam có 1.788 tàu các loại, với tổng dung tích 4,3 triệu GT và tổng trọng tải khoảng 6,9 triệu DWT, đứng thứ 5/10 nước ASEAN. Thế nhưng, trọng tải bình quân của tàu Việt Nam tương đối thấp (3.960 DWT/tàu), xếp hạng 9/10 nước ASEAN. Tàu có trọng tải dưới 5 vạn DWT chiếm gần 80%, tàu 5-15 vạn chiếm khoảng 17%, tàu trên 15 vạn chỉ có 2 tàu, chiếm 3,3%.

 

Về hiệu quả kinh doanh, các DN vận tải biển vẫn đang trong giai đoạn kinh doanh khó khăn do giá cước thấp, khan hiếm nguồn hàng, chi phí nhiên liệu tăng cao, hàng loạt các DN nhỏ ở địa phương bị phá sản, các DN lớn của Nhà nước cũng lâm vào tình trạng thua lỗ, nợ nần. Ngoài ra, còn một số tồn tại làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh như: cơ cấu đội tàu không phù hợp, tình trạng kỹ thuật yếu kém, tàu bị lưu giữ nhiều ở nước ngoài; việc tổ chức quản lý, cung ứng dịch vụ của DN Việt Nam còn yếu, thiếu sự liên kết giữa các hãng tàu, chủ hàng, thương mại, bảo hiểm; nguồn tài chính khó khăn; nguồn nhân lực yếu và thiếu; tập quán mua CIF, bán FOB làm mất cơ hội thuê phương tiện…

 

Theo Cục Hàng hải, giải pháp giảm chi phí vận tải biển trước tiên là cần giảm chi phí nhiên liệu do phí nhiên liệu hiện chiếm 40% chi phí vận tải biển. Những năm gần đây, giá nhiên liệu không ổn định và liên tục tăng cao, các DN vận tải biển Việt Nam phải mua nhiên liệu trong nước với mức giá cao hơn khoảng 30% so với giá nhiên liệu mua ở Singapore. Do đó, kiến nghị Nhà nước có chính sách hỗ trợ các DN vận tải biển Việt Nam được mua nhiêu liệu với mức giá ưu đãi tại Nhà máy lọc dầu Dung Quất.

 

Ngoài ra, để thu hút được đội ngũ sỹ quan, thuyền viên có năng lực gắn bó lâu dài với nghề đồng thời để tiết kiệm chi phí hoạt động của DN, Cục kiến nghị giảm thuế thu nhập cá nhân xuống 0% đối với tiền lương (bao gồm cả tiền công và phụ cấp) của sỹ quan thuyền viên làm việc trên tàu biển.

 

Cục Hàng hải cũng đề xuất chính sách giảm thuế, phí khác, như: giảm thuế đối với hàng hóa là vật tư, thiết bị phục vụ cho sửa chữa, bão dưỡng tàu biển; đối với hoạt động vận tải nội địa của tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam, áp dụng mức thuế suất thuế GTGT là 5% trong vòng 3 năm; đối với nguồn thu từ vận tải hàng hóa trên tuyến vận tải biển, được giảm 15% thuế thu nhập DN trong thời gian 10 năm.

 

Đối với dự án đầu tư tàu biển tham gia vận tải hàng hóa XNK, DN được hỗ trợ vay vốn lưu động với lãi suất ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam. Đối với hàng hóa NK dùng tàu biển Việt Nam vận chuyển, được giảm 10% mức thuế NK theo quy định hiện hành của văn bản pháp luật liên quan.

 

Nhằm giảm chi phí bốc dỡ, việc đầu tư hệ thống cảng biển phải được quy hoạch và đầu tư đồng bộ, có thể kết nối trực tiếp với vận tải đường biển, đường sắt, đường sông, đường bộ nhằm giúp giảm bớt chi phí về vận tải do có sự kết hợp tốt giữa các phương thức vận tải khác nhau (tập trung vào 3 khu vực cảng cửa ngõ trọng điểm: Lạch Huyện, Tiên Sa, Cái Mép - Thị Vải).

 

Lập kế hoạch di dời các cảng biển nằm sâu trong sông để giảm chi phí hoa tiêu và phí luồng lạch. Đầu tư, nâng cấp trang thiết bị công nghệ bốc dỡ, nâng cao năng lực bốc dỡ để giảm thời gian quay vòng của tàu, tiết kiệm chi phí lưu kho bãi và cảng phí. Áp dụng CNTT, trao đổi dữ liệu trực tuyến nhằm giảm bớt chi phí về thủ tục giấy tờ, tiết kiệm thời gian cho DN.

 

Đầu tư xây dựng hệ thống cảng mở để giảm bớt các chi phí về thủ tục hải quan, thuế XNK; xây dựng trung tâm logistics tại các khu vực trọng điểm, ban hành chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư các trung tâm logistics cho các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài có các dự án tại khu kinh tế trọng điểm.

 

Để giảm cảng phí, hiện nay Cục Hàng hải đang kiến nghị Bộ Tài chính ban hành thông tư thay thế Quyết định số 98/2008/QĐ-BTC ngày 4/11/2008 quy định về phí, lệ phí hàng hải và biểu mức thu phí, lệ phí hàng hải. Đồng thời để khuyến khích tàu ra vào hoạt động tải khu vực Cái Mép - Thị Vải và giảm cảng phí cho tàu ra vào khu vực này, Cục kiến nghị Bộ GTVT đề nghị với Bộ Tài chính cho phép áp dụng giảm phí, lệ phí hàng hải 40-50% cho các tàu trọng tải dưới 50.000 DWT.

"BAN BIÊN TẬP ASOFT"