Theo Thông tư 92/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính, sang năm 2016, nhiều quy định mới liên quan đến thuế đối với HKD sẽ được áp dụng theo hướng có lợi cho người nộp thuế. Xin bà cho biết, cụ thể những điểm mới này là gì?

 

Thực hiện Nghị quyết số 19/CP của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, trong nỗ lực hoàn thiện hệ thống thể chế chính sách thuế tạo thuận lợi cho DN, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015 sửa đổi, bổ sung về chính sách và quản lý thuế đối với HKD (Thông tư 92) để áp dụng từ năm 2016. Những quy định mới hướng về phía người nộp thuế tại văn bản này có thể tiếp cận theo nhiều hướng. Theo đó, cơ quan thuế sẽ công khai thông tin hộ khoán qua các cấp, các ngành và nhân dân tại địa bàn có thể tham gia giám sát việc xác định doanh thu và mức thuế khoán của hộ kinh doanh. Cùng với đó, sẽ quản lý chặt chẽ các hộ khoán sử dụng hoá đơn nhằm hạn chế việc lợi dụng hoá đơn nhằm hợp thức hoá chi phí đầu vào cho doanh nghiệp hoặc các đơn vị sử dụng tiền NSNN. 

 

Để triển khai có hiệu quả, ngành thuế sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về quản lý hộ kinh doanh để phục vụ cho công tác quản lý theo rủi ro, tập trung vào các hộ kinh doanh trong các lĩnh vực đặc thù như: cá nhân kinh doanh tại chợ biên giới, cá nhân kinh doanh VLXD có nguồn gốc tài nguyên khoáng sản, cá nhân sử dụng trên 10 lao động, cá nhân sử dụng nhiều hoá đơn, cá nhân kinh doanh quy mô lớn, có nhiều địa điểm kinh doanh. Về công tác thu nộp, sẽ triển khai thí điểm uỷ nhiệm thu thuế đối với hộ kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ kinh doanh không phải trực tiếp đến kho bạc nộp tiền thuế và tránh tình trạng tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ thuế và người nộp thuế. Triển khai thí điểm khai thuế, nộp thuế điện tử đối với cá nhân chuyển nhượng bất động sản, cá nhân nộp lệ phí trước bạ và cá nhân cho thuê tài sản. Sau khí áp dụng thí điểm, sẽ tiếp tục triển khai áp dụng khai thuế, nộp thuế điện tử đối với tất cả các cá nhân khác, bao gồm cả hộ kinh doanh. 

 

 

Liên quan đến các điểm mới của Thông tư 92, một số HKD còn băn khoăn về việc, ngoài kê khai doanh thu khoán sẽ phải kê khai doanh thu sử dụng hóa đơn để tính thuế. Bà có thể giải thích rõ hơn về quy định này?

 

Từ năm 2014 trở về trước, việc xác định doanh thu khoán để tính thuế đối với HKD bao gồm cả doanh thu hóa đơn. Từ năm 2015 việc quản lý thuế đối với HKD chỉ áp dụng phương pháp khoán, theo đó các trường hợp hộ kê khai trước đây thực hiện sổ sách kế toán sẽ đăng ký hoạt động theo mô hình DN. Sang năm 2016 đối với hộ khoán, doanh thu khoán được xác định không bao gồm doanh thu hóa đơn. 

 

Cụ thể, đối với HKD, nếu vừa có doanh thu bán hàng không xuất hóa đơn, vừa có doanh thu bán hàng xuất hóa đơn thì sẽ căn cứ vào mức thuế khoán và doanh thu thực tế phát sinh trên hóa đơn để tính thuế. Mức khoán thuế của HKD được xác định dựa trên doanh thu khoán ổn định cả năm của hộ. Để đảm bảo sự công bằng, minh bạch và sát đúng với tình hình thực tế, theo quy định tại Thông tư 92, cơ quan thuế sẽ xây dựng mức doanh thu dự kiến của từng HKD cho năm 2016 trên cơ sở mức doanh thu khoán năm 2015; mức doanh thu do cá nhân tự kê khai của năm 2016; cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế; dự báo tình hình tăng trưởng kinh tế và chỉ số giá. Sau đó mức dự kiến doanh thu sẽ được tham vấn Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn và niêm yết công khai tại trụ sở UBND phường, hoặc trụ sở cơ quan thuế, hoặc ban quản lý chợ để lấy ý kiến nhân dân. Hoàn tất cả quá trình này mà được sự đồng thuận, cơ quan thuế sẽ thông báo chính thức doanh thu và mức thuế phải nộp của từng HKD. Như vậy, với sự tham gia của nhiều bên, HKD hoàn toàn có thể yên tâm về sự công bằng, minh bạch về mức đóng góp cho NSNN.

 

Có ý kiến cho rằng, việc khoán thuế dựa trên doanh số với mức thuế suất chung cho từng nhóm ngành nghề chưa phải đã khoa học và hợp lý khi cùng thuộc nhóm ngành nghề kinh doanh nhưng tỷ lệ lợi nhuận khác nhau. Vậy ngành thuế có giải pháp gì để đảm bảo sự công bằng?

 

Theo quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều tại các luật về thuế, từ 1/1/2015 đối với HKD sẽ áp dụng biểu thuế mới với 5 mức thuế suất toàn phần đối với từng nhóm ngành nghề, từ 0,5% đến 5%. Nguyên tắc xây dựng dựa trên thuế suất thuế TNDN áp dụng đối với các DN đang hoạt động cùng lĩnh vực, ngành nghề. Do đó, việc xây dựng chính sách thuế TNCN đối với HKD cũng có sự tương đồng về cách xác định doanh thu tính thuế, xác định chi phí của hoạt động SXKD đối với mô hình DN, nhất là DN nhỏ và vừa.

 

Theo logic này, cách tính thuế theo thuế suất toàn phần đảm bảo tính đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với HKD nộp thuế khoán. Đối với những hoạt động có tỷ lệ lợi nhuận khác nhau, cơ quan thuế sẽ có cơ sở dữ liệu để xác định mức doanh thu khoán phù hợp với thực tế kinh doanh.  

 

Theo TCT